Türkiye’de Elektronik Seçim

Dünyada ABD, Hindistan gibi birçok ülke geleneksel oy pusulası yerine teknolojiden yararlanarak elektronik seçim sistemini kısmen veya tamamen uygulamaktadır.

Geleneksel oy pusulası sistemi kullanılan Türkiye’de son yıllarda seçimlerin güvenliği konusunda tartışmalar yaşanmakta ve seçmenlerin demokratik seçimlere olan inancı azaldığı gözlemlenmektedir.

E-seçim seçim güvenliği konusunda Türkiye’ye yardımcı olabilir mi ? Elektronik seçimi ve elektronik seçim için gerekenleri bir inceleyelim.

Elektronik seçim nedir?

Elektronik seçim (E-seçim), halkın yaptığı seçimlerin elektronik aygıtlarla toplanıp değerlendirilmesidir.

E-seçim oyun kullanıldığı alana göre iki farklı çeşide ayrılıyor: Seçmenin istediği yerde kullanabileceği E-seçim ve devletin belirlediği alanlarda oy kullanılan E-seçim.

Seçmenin istediği yerde oy kullanabileceği bir E-seçim sisteminde şu anki teknolojik imkanlar ile denetimin ve güvenliğin sağlanması diğer seçeneğe göre oldukça güç: Doğru kişinin oy kullanması, gizlilik ve baskının engellenmesi, hackerlar tarafından yapılan kişisel bilgisayarlara yapılan saldırıların önlenmesi gibi düşünülmesi gereken onlarca sorun var.

Türkiye’de E-seçim En İyi Şekilde Nasıl Olur?

Günümüz koşullarında devletin belirlediği alanlarda oy kullanılan E-seçimlerin Türkiye’de daha uygulanabilir olduğu kanısındayım. Türkiye’de geleneksel oy pusulası sistemindeki gibi YSK’nın yürütüp denetleyeceği E-seçimde, oy kullanma işlemi elektronik sistem sayesinde zamanla hızlanacağı için sandık başına düşen seçmen sayısı arttırılır: Sandık sayısının azalması oy verme işlemlerinin kamu görevlileri ve partilerin görevlendirdiği kişilerce takip edilebilirliğini artıracaktır.

Devletin belirlediği alana T.C kimlik kartı ile seçmen, seçim görevlilerince kimliğinin kendisine ait olduğunu teyit ettirdikten sonra YSK’nın oylama alanlarına seçim günü teslim ettiği seçim aygıtını teslim alır ve seçim kabinine girerek oy kullanır. Kullanılan oylar anlık olarak takip edilir.

E-Seçim Aygıtı Hangi Özelliklere Sahip Olmalıdır?

• Aygıt kimlik ile çalışmalı ve mükerrer oya yani bir kişinin birden fazla oy kullanmasına izin vermemelidir.
• Elektronik seçim aygıtlarının kullanımı basit olmalı, seçmenlerin hata olasılığını en aza indirmelidir.
• E-seçim aygıtlarının sorunsuz çalıştığı teyit edildikten sonra elektronik olarak mühürlenip(şifrenelerek) seçim alanına yollanmalıdır.
• Teknik aksaklıkta verilen oyların YSK’ya iletilmesi gereken bir yazılıma sahip olmalıdır. Sandıktaki kişiler başka bir seçim aygıtı ile seçme işlemine devam edebilmelidir.
• E-seçim aygıtlarının kodları açık olmalı ve herkesçe denetlenebilir olmalıdır.
• Seçim sonuçlarına herkes tarafından anlık olarak erişilebilmelidir.
• E-seçim aygıtları siber saldırılara hazır olmalı ve gereken önlemler alınmalıdır
• Herhangi bir seçmenin oyunun kime kullanıldığı öğrenilmemelidir.
• Bu aygıtlar ekonomik olarak Türkiye’de üretilmeli ve müdahaleye kapalı olmalıdır. Bu aygıtlara yapılacak harcama yine Türkiye’de kalmalıdır. Aygıtlar uzun süre kullanılacağı için geleneksel oy pusulası sistemi ile yapılan harcamadan uzun vadede daha ekonomik olacaktır.
• Seçimin ve E-seçim aygıtlarının nasıl olması gerektiği hukukun üstünlüğü ve demokratik seçimlere uygun olarak yetkili merciilerce düzenlenmelidir.

 Türkiye’de Elektronik Seçim Mümkün Mü?

Türkiye’deki ve dünyadaki teknoloji koşullarında üstte belirtilen elektronik seçim aygıtlarından bu gereksinimleri beklemek ve her şeyin olması gereken gibi ilerlemesini beklemek gerçekçi değildir.

Elektronik seçim aygıtlarına  rahatlıkla saldırılması mümkünken aygıtların korunması konusundaki güvenlik işlemlerinin günümüz koşulları için yeterli olacağı kanısında değilim:

• Aygıtların kodlarını değiştirerek seçimlerdeki gizli oy ilkesine aykırı olarak kişilerin hangi partiye oy kullandığı belirlenebilir.
• Küçük bir kodlama ile seçmek istediğiniz partiye olan oyunuz siz fark etmeden başka bir partiye yazılabilir.

Üste sadece iki üç tane yer verdiğim sorunlara sahip  bu sistemin günümüzde geleneksel oy pusulasından çok daha riskli olduğu görünmektedir, bu sistemde seçime çok daha az kişi tarafından çok büyük zararlar verilebilir.

Teknolojik imkanların hızla çoğaldığı ülkemizde Elektronik seçim için uygun koşullar oluşacaktır fakat günümüzde bu konuya ideal olanların gerçekleşeceğine inanılarak pembe gözlüklerle yaklaşılmasını sakıncalı buluyorum.

Seçimin güvenliğini elektronik seçime bağlamak oldukça hatalı olacaktır. Seçim güvenliği insanı eğitmekle başlar.

Seçim güvenliği olan Elektronik Seçim sisteminin ülkemizde uygulanabilmesi için eğitim oldukça önemlidir: Türkiye’nin yukarıda bahsettiğim siber güvenlik sorunları konusunda yetişecek, demokrasiye bağlı ve hoşgörülü insan gereksinimi vardır. Bunun için kodlama eğitimi ilkokul müfredatlarına girmeli, çocuklara ve gençlere gereken önem verilmeli ve hukukun ne kadar önemli olduğu öğretilmelidir.

Yenilenen toplum ile gelecekte Elektronik seçime ilk adımlar atılır, pilot seçim alanlarında denenerek tüm ülkede yaygınlaştırılabilir.

The following two tabs change content below.

• Hakkında
• Son Gönderileri

Furkan Levent

Araştırmayı ve öğrendiklerini paylaşmayı seven bir hukuk öğrencisi, hukukcukafasi.com kurucusu ve blokzincir meraklısı.

Furkan Levent (Tümünü gör)

• Blokzincir Aracılığı ile Dava Fonlaması - 14 Mayıs 2021
• İfade Özgürlüğüne Yönelik SLAPP Davaları - 15 Ekim 2020
• Göz Hakkının Hukuki Değerlendirmesi - 8 Haziran 2020