Pro Bono Nedir?
Pro Bono kökeni Latince olan ve ‘’Pro bono publico’’ deyiminin kısaltılmış halidir. ‘’Toplumun iyiliği için, kamunun yararı için’’ anlamına gelmektedir.
Birçok alanda kullanılsa da bu deyim hukuk alanında oldukça yaygındır. Hukuk alanında avukatların toplum yararı için ücretsiz olarak, hiçbir kâr amacı gütmeden verdiği hukuki desteğe denir.
İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri gibi Anglo-Sakson hukuk sisteminin hakim olduğu ülkelerde Pro Bono oldukça yaygındır. Öyle ki ABD’nin bazı eyaletlerinde avukatlık yapabilmek için Pro Bono zorunluğu getirilmiştir, Avrupalı devletlerin de bu çalışmaları artırmak için çaba sarf ettiği bilinmektedir.
Türkiye’de zorunlu olmayan ve net bir şekilde düzenlenmeyen Pro Bono’nun sosyal duyarlılık sahibi insanlarca yapılması mümkündür ve yapılmaktadır. Avukatlar için barolar tarafından asgâri ücret tarifesi belirlenmekte olmasına rağmen avukat bağlı olduğu baroya bildirerek ücretsiz hizmet verebilir.
Pro Bono avukatlar tarafından yerine getirilen bir hukuki hizmet olmalı, kâr amacı gütmeden toplum yararına yapılmalı, müvekkil için ücretsiz olmalı, avukatın gönüllüğüne dayanmalı maddi bir karşılığı olmamalıdır. Ücret karşılığı yapılan hukuki hizmetle aynı profesyonel standartlarda yapılmalıdır. Pro Bono eşe dosta yapılan ücretsiz hukuki destek değildir, bireysel olarak veya sivil toplum kuruluşları aracılığı ile ulaşılan kötü durumda olup hukuki yardıma ihtiyacı olan bireye veya kuruma verilen kâr amacı gütmeden yapılan hukuki hizmetlerdir.
Maddi ve manevi olarak haklarını kullanmakta zorluk yaşamakta olan kişilere ve sivil toplum kuruluşlarına Pro Bono hizmeti yapılmaktadır. Ülkemizde kadın hakları, engelli hakları, mülteci hakları, şehit ailesi hakları, çocuk hakları gibi alanlarda Pro Bono hizmetlerine ihtiyaç vardır.
Pro Bono hizmeti sadece ücretsiz avukatlık veya danışmanlık demek değildir. Bu gönüllü hizmet, sahip olunan haklar konusunda bilinçlendirmeye yönelik olarak eğitim programı, seminer şeklinde de olabilir. Hakların eşit ve adaletli kullanılması için bu hukuki hizmet oldukça önemlidir.Haklarını bilen ve koruyan bir toplum yetiştirmek eğitim ile başlar.
Ülkemizde STK’lara aktif Pro Bono hizmeti veren bir kuruluş bulunmakta mıdır?
İstanbul Bilgi Üniversitesi’nin İnsan Hakları Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi ülkemizde en iyi şekilde görülen örneklerindendir. Bu kuruluşun amaçları sivil toplum kuruluşlarına olan hukuki destek sağlamak için yeni hukuk büroları ve sivil toplum kuruluşları bulmak, bu gönüllü faaliyette bulunacak avukatları bir araya getirmek, taraflar arasındaki koordinasyonu sağlamak, eğitim ve motivasyon toplantıları organize etmektir.
Furkan Levent
Furkan Levent (Tümünü gör)
- Blokzincir Aracılığı ile Dava Fonlaması - 14 Mayıs 2021
- İfade Özgürlüğüne Yönelik SLAPP Davaları - 15 Ekim 2020
- Göz Hakkının Hukuki Değerlendirmesi - 8 Haziran 2020
